Steenbakkerij Damenfiche SB00009  


Steenbakkerij Damen - 1939


Type
Steenbakkerij


Ligging
Toponiem: Varkensbosch
Adres: Watertorenstraat 12, Hamont (Hamont-Achel)
Kadasterperceel: D253-D258
Coördinaten: 51,24669; 5,52721


Periode
1926-1931


Eigenaar
Familie Daemen


Toestand
Gesloopt/verdwenen. Het woonhuis, verbouwd na 1931, bestaat nog steeds.


Beschrijving/informatie/geschiedenis

De laatste actieve steenbakker van Hamont was Paulus (Pauw) Damen-Hermans die in de huidige Watertorenstraat in 1926, tijdens de stakingen in de Kempische steenbakkerijen van Beerse, zijn steenoven bouwde. In dat jaar al zou hij volgens de krant 250000 karelen gaan bakken, samen met ene Beliën, die verder onbekend is gebleven.

De steenbakkerij werd opgericht langs de huidige Watertorenstraat, op de percelen D253-D258.

De klei voor de steenbakkerij werd ter plaatse ontgonnen. In het verleden waren in deze omgeving al eerder veldovens uigebaat. De steenbakkerij werd gebouwd achter de bestaande woning. In de beschrijving is sprake van een oven waar de gedroogde stenen werden ingedragen en gestapeld. We veronderstellen dus dat het minstens om een open klampoven ging. Een klampoven is een verbetering van de veldoven. Deze oven wordt ook wel ommuurde of stenen veldoven genoemd. De dikke bakstenen buitenmuren blijven permanent staan en de oven is bovenaan bedekt met een pannendak. Er werden per jaar vier tot zes ovens gebakken van telkens ongeveer 40000 à 60000 stenen.

Er werkten in die jaren verschillende arbeiders in de oven, o.m. Neel Raekels en Frank Van Langendonck.

Paulus Damen (Hamont, °1896) trouwde in 1918 met Philomena Maria Hermans 'van het Lo'. Ze hadden samen tien kinderen.

Een brand maakte in 1931 een einde aan de steenbakkerij. Brandende gensters uit de oven lagen waarschijnlijk aan de basis van een woningbrand. Het gezin zat plots zonder woonst en ook de steenbakkerij liep blijkbaar veel schade op want dit betekende het einde van de activiteiten. Pauw Damen schakelde over op een handel in kolen en zand en kocht een tijdje later zijn eerste vrachtwagen. De huidige woning kreeg na de brand het huidige uitzicht.

Na de dood van zijn vrouw op 8 juni 1937 veranderde alles. De jongste zeven kinderen werden ondergebracht in weeshuizen in Hasselt, Herentals en Tervuren. Dat was erg kostelijk en Pauw Damen verkocht zijn huis in 1939. Zelf trok hij met zijn oudste kinderen naar Beringen mijn en opende daar een café met de naam 'Nooit Gedacht'. Hij deed ook verder mat zijn kolenhandel. In de jaren daarna kwamen de kinderen geleidelijk weer naar de rest van het gezin in Beringen...


Meer foto's


Bronnen
- Stambomen op Geneanet
- Artikel in HAC Weekblad, 27/10/2016
- Artikel Steenbakkerswandeling, 2017, Grevenbroeker Echo, De Goede Stede Hamont
- Informatie Heemkundige Kring 'De Goede Stede Hamont'