Panoven Raymaekers fiche POAN006  

Naam
Panoven Raymaekers

Type
Pannenoven

Ligging
Toponiem: Rey
Adres: Pannestraat, 3540 Schulen (Herk-de-Stad)
Kadasterperceel: C 61 (oud)
Coördinaten: 50,9653; 5,2005

Periode
+/-1899-1921

Eigenaar
Henri Raymaekers, Schulen

Toestand
Gesloopt, ruïne verbouwd tot schapenstal. Robuuste muren, steunberen en andere details deels bewaard.
De panoven in de Pannestraat is vastgesteld als bouwkundig erfgoed (01-02-2018) in de Inventaris Onroerend Erfgoed.


Beschrijving/informatie/geschiedenis

We veronderstellen dat Henri Raymaekers (1866-1936) op deze plaats zijn nieuwe panoven bouwde rond 1899. Al eerder (militaire kaart 1873) staat er een pannenloods op deze plaats. We veronderstellen dat de familie Vancosen op deze plaats eerst een nieuwe panoven bouwde en dat deze later (een aantal jaren) na het overlijden van Johannes Vancosen door Henri Raymaekers werd overgenomen. Johannes Vancosen overleed in 1879 en was de broer van Anne Catherine Vancosen, de grootmoeder van Henri Raymaekers.

Op de militaire kaart van 1903 zijn twee pannenloodsen zichtbaar en een oven of 'hut'.

Pannenbakker Henri Raymaekers werkt allicht tot in het begin van de jaren 1920. Tot in 1921 werd in de officiële documenten als beroep ‘tuilier’, pannenbakker, vermeld. Daarna staat er enkel nog ‘landbouwer’ genoteerd. Waarschijnlijk stopte hij dus met pannenbakken in het begin van de jaren 1920. Men zegt dat Henri Raymaekers na de eerste wereldoorlog geen klanten meer had voor zijn traditionele Schulense pannen. Geen enkele van de Schulense pannenbakkers heeft de stap gezet naar een mechanische productie.

Op de kaart van 1933 zie je alleen nog de ruïne van zijn laatste panoven op de plaats waar die nu nog steeds te vinden is. In de jaren '60-'70 werd de ruïne verbouwd tot schapenstal. Deze ruïne is het laatste tastbare overblijfsel van de ooit 'gerenomeerde' Schulense pannenbakkers...

Op de oude foto's van de ruïne herken je de vorm van de oude panovens zoals we die terugvonden in de beschrijvingen in het artikel 'De pannebakkerijen in Limburg, 1941-1844' van Willem Driesen. De oven had erg dikke muren met telkens twee zware steunberen. Er was een tonvormig dak. Een korte schouw achteraan is verstevigd met houten of ijzeren banden. Op basis van de oude foto's en beschrijvingen hebben we een reconstructietekening van de oven gemaakt.

De familie Raymaekers was de laatste pannebakkersfamilie in Schulen. Lees er alles over op onze website over de Schulense Pannen en Pannenbakkers!

Meer foto's

Bronnen
- De pannebakkerijen in Limburg, 1941-1844', W. Driesen, Volkskunde, nr. 3 (1981), p. 215-239.
- Panoven, Pannestraat, Herk-de-Stad in de Inventaris Onroerend Erfgoed
- Agentschap Onroerend Erfgoed 2016: Panoven, https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/206922 (geraadpleegd op 18 februari 2019).