Toestand
Gesloopt/verdwenen.
Beschrijving/informatie/geschiedenis
De 'Pannenfabriek Taxandia', of ook 'Pannenfabriek Taxandria, Vandermeulen en Cie' of 'Pannenfabriek Van de Venne & Vandermeulen' werd waarschijnlijk opgericht rond 1900. Oorspronkelijk startte ze allicht als Pannenfabriek J. Van De Venne & Jos. Van Der Meulen. We beschikken momenteel over weinig conrete informatie over dit bedrijf, ook niet over de betrokken families Van de Venne of Vandermeulen.
Als de afbeelding in de oude advertentie een weergave is van de realiteit, dan komt het bedrijfsgebouw helemaal niet overeen met de vorm van de gebouwen op de kaarten vanaf 1904. De vorm van het gebouw lijkt wel erg op die van de Panoven Aen veewijerstraet (Nr. 5), eigendom van de familie Hentjens, die wat verder langs het kanaal was gelegen. Het zou betekenen dat het bedrijf rond 1900 verhuisd is en een nieuw bedrijfsgebouw heeft gebouwd aan de andere kant van het kanaal. Op de afbeelding is overigens ook een (trek)schuit en een stoomschip op de Zuid-Willemsvaart afgebeeld en vermoedelijk is de advertentie ook ouder dan 1900...
In 1879 wordt de pannenfabriek van de familie Hentjens openbaar verkocht. Misschien was ze vanaf dat moment al eigendom van Van de Venne en Vandermeulen?
In het begin van de 20ste eeuw maakt men allicht enkel rode en 'blauwe' sluitpannen. Na de eerste wereldoorlog werd een ringoven gebouwd en de productie gebeurde nu volledig(?) mechanisch. Dat zorgde voor een grote productietoename. Vanaf 1932 ging men ook (opnieuw) bloempotten produceren. De productie daarvan bleef lange tijd een belangrijk deel van de activiteit.
Tijdens de tweede wereldoorlog werd het bedrijf zwaar beschadigd. De machines zelf bleven blijkbaar gespaard en men kon met eigen kapitaal snel weer opstarten.
Het bedrijf produceerde diverse types dakpannen, onder meer kruispannen met de vermelding 'Van-de-Venne & Van-der-meulen - Bree'.
Uit een drietalige (!) advertentie uit 1927 komen we te weten dat het bedrijf, behalve kruis- of Bouletpannen, ook Leforest- of Kortrijkse pannen (stormpannen), Mulden-, Noord- en handpannen pruduceert en uiteraard alle bijkomende types en benodigdheden. De verzending van de bestelde pannen gebeurt zowel per trein als per schip! In een artikel uit 1952 wordt vermeld dat het productieprogramma bestaat uit 'rode en verglaasde pannen, dubbele sluitingen in veschillende modellen, alle mogelijke hulpstukken voor het bouwbedrijf en tenslotte bloempotten'.
Op een factuur uit 1939 heet het bedrijf 'Fabrique de Tuiles "Taxandria", J. Vandermeulen en Cie - Précédemment: J. Van de Venne & Jos. Vandermeulen'. De factuur zelf gaat over een levering van bloempotten van verschillende formaten aan een tuinbedrijf in Spa. In Pannenfabriek Taxandria werden immers vanaf 1932 ook bloempotten gemaakt. Vermoedelijk was dat niet uitzonderlijk en produceerden heel wat pannenbakkerijen ook bloempotten als daar vraag naar was.
In de jaren '50 legt men zich blijkbaar ook toe op 'kunstceramiek': sierpotten, vazen, schotels enz. Waarschijnlijk is deze productie vergelijkbaar met die van andere bedrijven zoals de
Hasseltse keramiekfabriek 'Manufacture de céramiques décoratives de Hasselt'. Het is maar de vraag of dit een goede strategie was: de keramiekfabriek van Hasselt sloot in diezelfde periode, in 1954, definitief haar deuren om dat de buitenlandse concurrentie veel te groot geworden was én door milieuproblemen.
Dakpannenfabriek Taxandria sloot zelf de deuren in de zestiger jaren.
Er bestaan heel wat oude prentkaarten van de (omgeving van de) havenkom in Bree, er is echter geen enkele waarop met zekerheid de pannenfabriek herkenbaar is. In de zelfde omgeving lag o.a. ook nog een suikerfabriek en een margarinefabriek.
|
